czwartek, 20 sierpnia 2009

Macedonia-Република Македонија

Ostatnim z krajów tranzytowych jest Macedonia przez niektórych nazywana FYROM od angielskiego skrótu Była Jugosłowiańska Republika Macedonii- Former Yugoslav Republic of Macedonia . Dlaczego? Ponieważ Grecja, jak również inne kraje nie chcą uznać nazwy Macedonia, obawiając się ruchów niepodległościowych.
Granicę można przekraczać na podstawie paszportu lub dowodu osobistego. Każdy cudzoziemiec przekraczający granice Macedonii musi posiadać ważną polisę podróżnego ubezpieczenia zdrowotnego. Wymóg ten jest bezwzględnie egzekwowany przez macedońskie służby graniczne. Podczas podróży samochodem wymagana jest tzw. zielona karta.
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW ze strony http://www.msz.gov.pl
Autostrady są płatne. Opłata za przejazd przyjmowana jest w walucie miejscowej lub w euro – w tym drugim przypadku jednak jest relatywnie wyższa.
Na drogach wiodących przez góry kierowcy mogą natrafić na kamienie, odłamki skalne, martwe zwierzęta, zgu­biony ładunek. Drogi rzadko bywają zatłoczone (wyjątkiem są przejścia graniczne, zwłaszcza w sezonie letnim), natomiast stosunek kierowców do zasad ruchu i przepisów bywa dość nonszalancki. Do podstawowych wykroczeń drogowych należą przejazd na czerwonym świetle, niesygnalizowanie skrętu i wy­mu­szanie pierwszeństwa przejazdu. Obecnie Macedonia plasuje się wśród krajów o proporcjonalnie najwyższej liczbie ofiar śmier­telnych wypadków drogowych. Wiele samochodów jest w złym stanie technicznym, nierzadko brak im tylnych lub przednich świateł, lusterek wstecznych. Bez świateł i często pod prąd jeżdżą rowerzyści, motocykliści na skuterach. Należy też zwracać szczególną uwagę na pieszych, przechodzących przez jezdnię w niedozwolonych miejscach (na autostradach można napotkać również zwierzęta, np. psy). Telefony alarmowe: policja 192, straż pożarna 193, pogotowie ratunkowe 194, pomoc drogowa 196. Uwaga: Przez cały rok obowiązuje jazda z włączonymi światłami mijania. Policja rygorystycznie nakłada mandaty za wykroczenia drogowe, również w stosunku do cudzoziemców. Przed przy­jazdem do Macedonii warto odwiedzić strony internetowe z informacjami turys­tycz­nymi: www.exploringmacedonia.com, www.economy.gov.mk, www.idividi.com.mk, www.macedonialovesyou.eu.
BEZPIECZEŃSTWO. Po konflikcie etnicznym w 2001 r. sytuacja ustabilizowała się i ulega dalszej poprawie. Przyczyną spora­dycznych lokalnych incydentów (eksplozje bomb, strzelaniny), stwarzających zagrożenie także dla turystów, są głównie porachunki świata przestępczego. Częściowo dochodzi do nich także na tle etnicznym.
Przewodnik onet podaje:
"...Prawie przez całą Serbię i Macedonię jedzie się wygodną, dobrze oznakowaną autostradą. Na odcinku między Novym Sadem a Belgradem pojawiło się ostatnio kilka porządnych zajazdów. Lepiej jednak nastawić się na „przeskoczenie” Serbii, nocując na Węgrzech, jak najbliżej granicy (np. w Szegedzie), a następnie już w Grecji.
Przebieg trasy: Cieszyn–Žilina–Zvolen–Šahy/Parassapuszta–Budapeszt–Szeged–Röszke/Horgoš–Novi Sad–Belgrad–Niš–Preszewo/Tabanovce–Veles–Gevgelija/Evzoni–Saloniki. Odległość od granicy w Cieszynie do granicy greckiej (Evzoni) wynosi ok. 1275 km. Od granicy do Salonik ok. 70 km."
Na koniec kilka opinii z forum Gazety Wyborczej
"W Fyrom ,na bramkach ,jak nie masz drobnych po 1 euro,to reszty nie otrzymasz.Ja na szczęście,dzięki temu forum,miałem,ale zrobiłem eksperyment,i dałem 2 euro.Pan z usmiechem przyjął..i dał kwitek.Na moje pytanie ile kosztuje w przeliczeniu na euro,pokazywał ichnia walutę,i mówił,że 2 euro is ok.Na następnych dawałem po 1 euro,i tez było OK
...Przez F.Y.R.O.M. jedzie się elegancko, żadnych zastrzeżeń oprócz
paru dziurek przy granicy z Serbią. Ogólnie byłem pod wrażaniem
przejazdu przez te tereny :))
...jedzie się pięknymi
bezkresami, momentami czuliśmy się jak na dzikim zachodzie z
autostradą na środku :D brakowało jeszcze tylko Johna Wayne na
koniu :D aż strach pomyśleć co by było gdyby zepsuł się nam tan
samochód - tylko siąść i płakać. Widoki naprawdę przepiękne.
Generalnie jedzie się super"
Chyba wystarczy, same pozytywne opinie, więc nie ma się co zastanawiać tylko pakować rzeczy do samochodu i w drogę.
-------------------------------
Kika podstawowych zwrotów (za portalem http://www.odyssei.com )
Polski Macedoński (wymowa)
Witam ZDRA-VO.
Miło cię poznać MEE-LO MEE EH.
Proszę MO-LAM.
Dziękuję BLA-GO-DA-RAM.
Tak DA.
Nie NE.
Do widzenia PRI-AT-NO.
Gdzie jest toaleta? KA-DAY EH VAY-TZE-TO?
Ile to kosztuje? KOL-KOO CHEE-NEEH O-VA?
Pomocy! PO-MOSH!
Lekarz DOK-TOR.
Policja PO-LIT-ZI-A.
Apteka AP-TE-KA.
Pociąg VOZ.
Metro POD-ZEM-NAH ZHE-LEZ-NEE-TSA.
Autobus AF-TO-BOOS.
Ulica OO-LI-TSA.
Wołowina GOH-VED-SKOH MAY-SOH.
Kurczak KO-KO-SHKA.
Ryba RI-BA
Wieprzowina SVI-NYA.
Warzywa ZAY-LEHN-CHOOCK.
Chleb LEB.
Ser SEER-AY-NJE.
Ryż OR-IZ.
Zupa SOO-PA.
Kawa KA-FE.
Herbata TCHAY.

środa, 12 sierpnia 2009

Serbia-Република Србија

Analizując mapę Europy, stwierdzam że z Polski do Grecji można dojechać np tak jak założyłem wcześniej przez Słowację, Węgry, a następnie przez Rumunię i Bułgarię, lub przez Serbię i Macedonię. Ale jest też alternatywna droga której do tej pory nie dostrzegałem, z pewnością bardziej ekstremalna: przez Ukrainę, Rumunię i Bułgarię (trasa dla mieszkających na wschodzie Polski) Wiele osób na forach dyskusyjnych poleca też trasę przez Włochy. Wprawdzie jest dużo dłuższa ale znacznie bardziej komfortowa. Jednak oprócz jazdy samochodem wchodzi tu w grę także prom.
Jadąc przez Rumunię i Bułgarię nie opuszczało by się terenu Unii Europejskiej. Ale sprawdźmy co mówi się o Serbii. MSZ (http://www.msz.gov.pl) nie pisze zbyt pochlebnie:

"PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Na przejściach granicznych mię­dzy Serbią i Kosowem (gdzie nie ma polskiej placówki) prowadzona jest rygorystyczna kontrola paszportowo-celna. Nie ma możliwości wyjazdu z Kosowa do Serbii, jeśli wjazd do Kosowa nastąpił od strony Albanii, Mace­donii lub przez port lotniczy w Prisztinie.

BEZPIECZEŃSTWO. Zagrożenie przestępczością pospolitą jest podobne jak w innych państwach regionu. Należy zachować ostrożność podczas postojów na małych, niestrzeżonych par­kingach przydrożnych – najlepiej w ogóle się na nich nie zatrzymywać w nocy.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Zaleca się zachowanie ostrożności na drogach (dziury w nawierzchni, bezpańskie zwierzęta), a także częste kontrole policji drogowej. Autostrady, nie zawsze odpowiadające standardom europejskim (brak siatek wzdłuż drogi), są płatne w miejscowej walucie lub w euro; złotówki nie są przyjmowane ani wymieniane). Należy domagać się paragonu i zachować go aż do zjazdu z autostrady."

Przewodnik onet.pl podaje

"Prawie przez całą Serbię i Macedonię jedzie się wygodną, dobrze oznakowaną autostradą. Na odcinku między Novym Sadem a Belgradem pojawiło się ostatnio kilka porządnych zajazdów. Lepiej jednak nastawić się na „przeskoczenie” Serbii, nocując na Węgrzech, jak najbliżej granicy (np. w Szegedzie), a następnie już w Grecji"

UBEZPIECZENIE. Od kierowców nie wymaga się wykupienia na granicy miejscowego ubezpieczenia OC obowiązuje jednak posiadanie zielonej karty."

Za portalem http://podroze.auto-swiat.pl

"Wyposażenie pojazdu - pasy bezpieczeństwa obowiązkowe na przednich siedzeniach, na tylnych - o ile są zamocowane - trójkąt ostrzegawczy - apteczka + gumowe rękawice - komplet zapasowych żarówek - minimalna głębokość profilu rzeźby bieżnika opon - 1 mm (autokary - 2 mm) - zalecane jest posiadanie gaśnicy (gaśnica stanowi obowiązkowe wyposażenie autokarów i samochodów ciężarowych) i zabezpieczenia antywłamaniowego"
Na koniec kilka opinii z jednego z forum o podróżach:
"...jechałem samochodem przez Serbię i Macedonię. Żadnych utrudnień na granicach. Nie należy przekraczać szybkości, policja stoi tam gdzie kończy się ograniczenie. Bez przyczyny nie zatrzymują. kierowcy Serbscy jak Macedońscy ostrzegają światłami o patrolu policji. Droga dobra i bezpieczna. Przy zakupie paliwa na stacjach w Serbii bardzo oszukują trzeba sprawdzać a w szczególności płacone kartą dopisują po tysiąc dinarów.
...Proponuję wymienić trochę EURO na Dinary (nie wszędzie można płacić kartą za paliwo a i opłaty autostradowe wychodzą taniej niż płacone w EURO"
W postach pojawiało się też często ostrzeżenie przed podróżą w weekendy, bo wtedy przejścia graniczne są bardzo zatłoczone.
---------------------------------------------
Kilka podstawowych zwrotów (do wydrukowania lub wykucia na pamięć) za http://pl.wiktionary.org
polski serbski
tak da
nie ne
dzień dobry (rano) добро јутро, dobro jutro
dzień dobry (po 12:00) добар дан, dobar dan
dobry wieczór добро вече, dobro veče
cześć здраво, zdravo
do widzenia до виђења, do viđenja
dobranoc лаку ноћ, laku noć
dziękuję хвала, hvala
proszę извините, izvinite, милим вас, milim vas
przepraszam извините, izvinite, пардон, pardon
na zdrowie на здравље, na zdravlje witaj
jak się masz? како си?, kako si?
która godzina? колико је сати?, koliko je sati?
jak się pan(i) nazywa? Kako se Vi zovete?
nazywam się... zovem se... , ja se zovem...

piątek, 7 sierpnia 2009

Hungary-Magyarország [madziarorsag]

Kontynuując poprzedni post...
Kiedy szczęśliwie opuścimy Słowację wjedziemy na terytorium Węgier.
Zbieranie informacji rozpoczynam od strony MSZ (http://www.msz.gov.pl) które powinno mieć aktualne informacje. Cytuję:
" Podczas pobytu turystycz­nego honorowane jest polskie prawo jazdy. Węgierskie służby graniczne oraz celne i finansowe bardzo rygorystycznie kontrolują pojazdy, ich stan techniczny i posiadane dokumenty. W razie stwierdzenia jakichkolwiek niepra­widło­wości dotyczących np. dowodu rejestracyjnego, tablic, numerów podwozia, silnika, tachografów itp. nakładane są b. wysokie mandaty, które należy uregulować na miejscu. Prawo węgierskie zezwala na zatrzymanie dokumentów pojazdu do momentu uiszczenia opłaty. Jeśli samochodem dyspo­nuje osoba nie będąca jego właścicielem, powinna mieć notarial­ne upoważnienie od właściciela, przetłumaczone na język wę­gier­ski, angielski lub niemiecki. Kierowcy poruszający się pojaz­dami będącymi w leasingu winni być zaopatrzeni w oryginał umowy leasingowej lub jej notarialnie poświadczoną kopię prze­tłumaczoną na język węgierski, angielski lub niemiecki. Za brak tych dokumentów grożą bardzo surowe kary, nawet do 1000 EUR. Autostrady oznaczone są literą M, drogi europejskie literą E. Turyści podróżujący samochodem muszą mieć na nim plakietkę PL. Wszystkie autostrady są płatne. Zlikwidowano system nakleja­nia winiet, a opłaty za autostrady i niektóre odcinki dróg między­na­ro­dowych (w przypadku pojazdów powyżej 3,5 t) wykupuje się na stacjach benzynowych (dane o opłacie trafiają do centralnego systemu monitoringu autostrad); szczegółowe informacje o płatnych odcin­kach dróg międzynarodowych można znaleźć na stronach: www.autopalya.hu."
W zasadzie to chyba wyczerpuje temat przejazdu przez Węgry, innych ważnych informacji nie znalazłem, więc jeszcze krótkie rozmówki znalezione na stronie http://budapeszt.miasta.org "

Podstawowe zwroty
dzień dobry (rano) - jó reggelt [jou reggelt]
dzień dobry (w ciągu dnia) - jó napot kívánok [jou nopot kiwanok]
dobry wieczór - jó estét [jou esztit]
do widzenia - viszontlátásra [wisontlataszro]
dobranoc - jó éjszakát [jou ijsokat] cześć (powitanie) - szervusz [serwus]
cześć (pożegnanie) - tisztelet [tistelet]
proszę - kérem [kirem]
proszę (podając coś) - tessék [teszik]
dziękuję - köszönöm [kesenem]
przepraszam - bocsánat [boczianot]
smacznego - jó étvágyat [jou itwadziot]
ile to kosztuje? - ez mennyibe kerül ? [ez mennibe keryul?]
gdzie jest...? - hol van...? [hol won...?]
co to jest...? - mi ez...? [mi ez...?]
która jest godzina? - hány óra? [hań oro?]
jak się czujesz? - hogy érzi magát? [hodź irzi mogat?]
jak się nazywasz? - hogy hívnák? [hodź hiwnak?]
nazywam się... - a nevem... [o newem...]
ile masz lat? - hány éves vagy? [hań iwesz wodź?]
mam ... lat - ... éves vagyok [... iwesz wodziok]
chce mi się spać - álmos vagyok [almosz wodziok]
tak - igen [igen] nie - nem [nem] mały - kicsi [kiczi]
duży - nagy [nodź] ładny - szép [sip]
brzydki - csúnya [czunio]
nie rozumiem - nem értem [nem irtem]
na zdrowie - egészségére [egesszegedre]
nie wiem - nem tudom [nem tudom]
otwarte - nyitva [nijtwo] zamknięte - zárva [zarwo]
przerwa - szünet [suynet]
bank - bank [bank] poczta - posta [poszto] znaczek pocztowy - postabélyeg [posztobijeg]
jestem z Polski - Lengyel vagyok [Leńdziel wodziok]
Warszawa - Varsó [Worszo] Kraków - Krakkó [Krokko]
Budapeszt - Budapest [budapeszt] Polska - Lengyelország [leńdzielorsag]
Węgry - Magyarország [madziarorsag] Europa - Európa [europa]
Liczebniki
jeden - egy [edź] jedenaście - tizenegy [tizenedź]
dwa - kettö [ketty] dwanaście - tizenkettö [tizenketty]
trzy - három [harom] trzynaście - tizenhárom [tizenharom]
cztery - négy [nyjdź] czternaście - tizennégy [tizennyjdź]
pięć - öt [yt] piętnaście - tizenöt [tizenyt]
sześć - hat [hot] szesnaście - tizenhat [tizenhot]
siedem - hét [hit] siedemnaście - tizenhét [tizenhit]
osiem - nyolc [niolc] osiemnaście - tizennyolc [tizenniolc]
dziewięć - kilenc [kilenc] dziewiętnaście - tizenkilenc [tizenkilenc]
dziesięć - tíz [tiz] dwadzieścia - húsz [huus]"


czwartek, 6 sierpnia 2009

Slovakia

Pomysł na urlop: Grecja. Środek transportu: własny samochód.... Świetnie!
Jednak to około 1500 km. Kilka krajów po drodze. Czy damy radę? Czy samochód da radę?
Kwestię samochodu odłóżmy, nie znam się za bardzo.
Postanowiłem zaplanować trasę, przewidzieć ewentualne przeszkody, przygotować się na szok kulturowy i technologiczny.
Pierwszym krajem jaki trzeba przejechać jest Słowacja.
W ostatnich latach pojawiało się wiele mitów jak to Policja Słowacka "tępi" Polskich kierowców. Jak się przygotować żeby nie wydać całych oszczędności na mandaty.
Na początek MSZ ( http://www.msz.gov.pl/) Tam raczej lakoniczne informacje:
"INFORMACJE DLA KIEROWCÓW.
Międzynarodowe prawo jazdy nie jest wymagane. Osoba, która nie ukończyła 18. roku życia, nie może prowadzić pojazdów mechanicznych mimo posiadanego prawa jazdy. Policja drogowa może nałożyć mandat za brak naklejki „PL". Naklejka nie jest wymagana w przypadku pojazdu z nowymi, tzw. unijnymi tablicami rejestracyjnymi. Obowiązuje jazda z zapiętymi pasami bezpieczeństwa (także na tylnych siedzeniach) oraz zakaz używania telefonu komórkowego przez kierowcę w trakcie jazdy. Przejazd słowackimi autostradami i drogami ekspresowymi (a dla samochodów ciężarowych także niektórymi drogami I klasy) jest płatny. Winiety można kupić na przejściach granicznych, większych stacjach benzynowych i w urzędach pocztowych. Wysokość mandatu za brak winiety to dziesięciokrotność opłaty rocznej dla danego typu pojazdu. Stosowana jest również kara administracyjna – wielokrotność mandatu. Od 15 października do 15 marca obowiązkowa jest jazda z włączonymi światłami mijania. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy: 0,00 promila. Każdy kierujący, który odmówi poddania się badaniu na zawartość alkoholu we krwi, traktowany jest jak osoba będąca pod wpływem alkoholu. Obowiązkowe jest przewożenie dzieci do lat 12 w fotelikach samochodowych."Niewiele.To może ambasada Republiki Słowackiej. Zobaczmy http://www.ambasada-slowacji.pl
Prędkość
- zmniejszenie maksymalnej dopuszczalnej prędkości na terenie zabudowanym z 60 do 50 km/h, prędkość na autostradzie w terenie zabudowanym zwiększa się z 80 do 90 km/h
- na autostradzie i drodze ekspresowej poza terenem zabudowanym minimalna prędkość zwiększa się z 50 do 80 km/h (na odcinku autostrady w terenie zabudowanym do 65 km/h),
- maksymalna dozwolona prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej poza terenem zabudowanym pozostaje na dotychczasowym poziomie 130 km/h (dla autobusów maks. 100 km/h), dla samochodów do 3,5 t bez przyczepy znaki drogowe mogą dopuszczać jej zwiększenie w terenie niezabudowanym. W terenie zabudowanym znaki drogowe mogą dopuszczać zwiększenie prędkości dla wszystkich pojazdów.
Oświetlenie pojazdu
Każdy pojazd całorocznie musi mieć podczas jazdy zapalone światła mijania, poza przypadkami uszkodzenia pojazdu, uniemożliwiającego ich użycie.
Wypadki

Policjanci zajmują się tylko wypadkami, w których dojdzie do spowodowania szkody w wysokości co najmniej 3983 € (dotychczas 2688 €). Zdarzenia, wskutek których w jednym pojeździe powstanie mniejsza szkoda, uważa się za szkody, których likwidację kierowcy powinni uzgodnić z ubezpieczycielem.
Parkowanie
Na chodnikach można parkować tylko w takich miejscach, w których dla pieszych pozostanie jeszcze przejście o szerokości co najmniej 1,5 m.Niektóre inne zmiany
- zakaz używania antyradarów w pojazdach
- za nielegalne używanie radaru w samochodzie odpowiadają łącznie kierowca i właściciel samochodu
- pierwszeństwo przejazdu - pojazd nie może ograniczać pojazdu mającego pierwszeństwo
- obowiązek zabezpieczenia pojazdu i znajdujących się w nim przedmiotów przed kradzieżą
- zakaz wykonywania podczas jazdy obraźliwych gestów wobec innych uczestników ruchu drogowego
- quady – obowiązek noszenia okularów, w przyp. pojazdów o prędkości konstrukcyjnej ponad 45 km/h – także kasków
- awaryjne wysiadanie z pojazdu – tylko w odzieży odblaskowej
- kamizelki odblaskowe nie mogą być zielone (te zastrzeżone są dla policjantów)
- samochody ciężarowe podczas jazdy pod górę muszą przepuścić kolumny jadące za nimi (jeśli to konieczne, również przez zatrzymanie pojazdu)
- nie można wyprzedzać, jeśli na danym pasie wyprzedza już inny samochód, jadący z wyraźnie większą prędkością (głównie na autostradach i drogach ekspresowych)
- największa dopuszczalna prędkość samochodów ciężarowych poza terenem zabudowanym wynosi 90 km/h
- przy wjeździe na rondo nie sygnalizuje się zmiany kierunku jazdy
- w razie konieczności ostrzeżenia pozostałych uczestników ruchu drogowego o niebezpieczeństwie, zwłaszcza o nagłym zmniejszeniu prędkości – jako świateł ostrzegawczych należy użyć kierunkowskazów
- z przejść dla pieszych mogą korzystać wyłącznie piesi (a nie np. rowerzyści)
- policja ma prawo zatrzymać również międzynarodowe prawo jazdy (jest przekazywane do ambasady/konsulatu państwa, które wydało dokument)
- prawo jazdy zatrzymuje się również w przypadku wystawienia mandatu kredytowego (dowód jest zwracany dopiero po zapłaceniu mandatu)
- policja ma również prawo zatrzymać dowód rejestracyjny i tablice rejestracyjne pojazdu zarejestrowanego zagranicą
- dowód rejestracyjny i tablice rejestracyjne policja może zatrzymać również w przypadku niezapłacenia opłaty za korzystanie z autostrady (myta) itp.
- jeśli kierowca nie chce sam odkręcić tablic, robi to policjant
- jeśli pierwszeństwa przejazdu na rondzie nie regulują znaki, pierwszeństwo ma kierowca wjeżdżający na rondo
- pasażer odpowiada za przestrzeganie swoich obowiązków wynikających z ustawy (musi mieć zapięte pasy)
- w razie pierwszego zagubienia lub kradzieży tablicy rej. można wystawić jej duplikat
- możliwość ukarania obywatela RS lub osoby posiadającej miejsce zamieszkania na obszarze RS za wykroczenia popełnione zagranicą
- niewielkie przekroczenie prędkości, przekroczenie ciężaru i "zwykłe wykroczenia" muszą być ukarane mandatem, jeśli sprawca chce zapłacić karę
- wprowadza się nową kategorię wykroczeń – wykroczenia „popełnione w szczególnie poważny sposób” – taksatywnie wymienione w ustawie
- od 17.01.2009 r. opłaty skarbowe i administracyjne opłaca się tylko w euro
Zmiany dotyczące wymaganego stanu technicznego i obowiązkowego wyposażenia samochodu na Słowacji
od 01.11.2006Z dniem 01.11.2006 weszła na Słowacji w życie nowa Ustawa nr 578/2006 Dz.u. dotycząca wymaganego stanu technicznego i obowiązkowego wyposażenia samochodu. Kontrolowane przez policję będą:
hamulce;rura wydechowa;wydzielanie spalin;ważność badań technicznych;układ kierowniczy;ustawienie świateł i kierunkowskazów;koła samochodowe;stan opon;amortyzacja;podwozie.
Do obowiązkowego wyposażenia samochodu osobowego należą:
zapasowe bezpieczniki elektryczne, jeżeli są używane w instalacji elektrycznej danego samochodu; zapasowe żarówki, po jednej sztuce każdego rodzaju; podnośnik samochodowy; klucz do demontażu kół samochodowych; koło zapasowe; linka holownicza; trójkąt ostrzegawczy; kamizelka odblaskowa, która musi być umieszczona w kabinie samochodu, a nie w bagażniku; apteczka samochodowa - wymagana zawartość apteczki, karta pierwszej pomocy
Od 1 lipca 2007 r. na Słowacji będą obowiązkowe dziecięce foteliki samochodowe
Wyposażenie apteczki samochodowej:
Maseczka-ustnik do sztucznego oddychania z zaworem 1 szt.
Folia izotermiczna 220 cm x 140 cm lub 200 cm x 150 cm 1 szt.
Rękawiczki jednorazowe, rozmiar co najmniej L 2 pary
Chusteczki oczyszczające o działaniu antybakteryjnym, pakowane osobno 4 szt.
Nożyczki do celów medycznych, wykonane w całości z metalu, z zaokrąglonymi końcówkami, ostre, o długości co najmniej 15 cm 1 szt.
Agrafki o długości co najmniej 4 cm 6 szt.
Plaster opatrunkowy 8 cm x 4 cm 10 szt.
Tampony lub chusteczki oczyszczające o działaniu antybakteryjnym do opatrywania drobnych ran, pakowane osobno 8 szt.
Kompresy jałowe gazowe, co najmniej 7,5 cm x 7,5 cm 2 opak. po 5 szt.
Plaster tekstylny gładki, 2,5 cm x 5 m, przylepność co najmniej 7N/25 mm 1 szt.
Opatrunek indywidualny, minimalna szerokość opatrunku 10 cm, minimalne wymiary kompresu 10 cm x 10 cm, minimalna długość opatrunku 120 cm, chłonność opatrunku co najmniej 800 g/m2 2 szt.
Opatrunek jałowy gazowy – kompres (co najmniej 10 x 10 cm) 2 opak. po 5 szt.
Bandaż jałowy z bawełny hydrofilowej 10 cm x 5 m 1 szt.
Bandaż jałowy z bawełny hydrofilowej 6 cm x 5 m 1 szt.
Bandaż elastyczny 10 cm x 4 m 2 szt. Bandaż elastyczny 6 cm x 4 m 2 szt.
Chusta trójkątna o wymiarach co najmniej 96 x 96 x136 cm 2 szt."
Przepisy dosyć restrykcyjne. Niektórzy na licznych forach internetowych radzą: NIE PODPISUJ MANDATU ( link )
Mówi się dużo o Konwencji Wiedeńskiej której aspektem praktycznym, jak podaje Wikipedia
" jest to, że policja drogowa nie ma prawa nakładania mandatu na kierowców samochodów zagranicznych, wyposażonych zgodnie z wykazem wynikającym z rodzimego prawa o ruchu drogowym, ale niewystarczająco z punktu widzenia kraju, przez który przejeżdżają. W szczególności na przykład policja niemiecka nie może w Niemczech karać polskich kierowców za brak lub nieodpowiednio wyposażoną apteczkę samochodową (w Polsce jest ona zalecana, ale nieobowiązkowa, natomiast pojazdy zarejestrowane w Niemczech muszą ją mieć i to wyposażoną w ściśle określone środki medyczne), a polska policja w Polsce - kierowców niemieckich za brak gaśnicy, która w Niemczech nie jest obowiązkowa."
-----------------------------------------------------------------
Jeszcze jedna bardzo ważna rzecz, podstawowe zwroty za http://www.slovakia.travel :
Pozrowienia i pojęcia podstawowe Pozdravy a základné pojmy
Dzień dobry! Dobré ráno!
Dzień dobry! Dobrý deň!
Dobry wieczór! Dobrý večer!
Dobranoc! Dobrú noc!
Cześć! Ahoj!
Do widzenia! Dovidenia!
Trzymaj się! Maj / majte sa dobre!
Tak Áno
Nie Nie
Proszę Prosím
Dziękuję Ďakujem
Oczywiście Samozrejme
Pozwoli Pan/Pani, że się przedstawię Dovoľte, aby som sa predstavil (a)
Jak się nazywasz/Jak się Pan(Pani) nazywa? Ako sa voláš / voláte?
Nazywam się xxxx Volám sa xxxx
Bardzo mi miło Teší ma
Cieszę się, że Cię (Pana/Panią) widzę Rád / rada ťa vidím
Jak się masz? Jak się Panu (Pani) powodzi? Ako sa máš / máte?
Dziękuję, dobrze Ďakujem, dobre
Przepraszam,proszę mi wybaczyć Prepáčte, ospravedlňujem sa
Nic się nie stało Nič sa nestalo
Nie chcę Nechcem
Nie mogę Nemôžem
Uwaga! Pozor!
Pytania Otázky
Kiedy?/ Jak? Kedy? / Ako?
Co? / Dlaczego? / Kto? Čo? / Prečo? / Kto?
Gdzie? / Dokąd? Kde? / Kam?
Ile? Koľko?
Gdzie jest xxxx? Kde je xxxx?
Jest tam xxxx? Je tam xxxx?
Ile masz / ma Pan (Pani) lat? Koľko maš / máte rokov?
Skąd jesteś / jesteście? Odkiaľ si / ste?
Gdzie mieszkacie? Kde bývate?
Która godzina? Koľko je hodín?
Czy Pan (Pani) mi rozumie? Rozumiete mi?
Gdzie mogę dostać xxxx? Kde môžem dostať xxxx?
Gdzie mogę znaleźć xxxx? Kde môžem nájsť xxxx?
Powiedział(a) by mi Pan (Pani)xxx? Povedali by ste mi xxxx?
Ile kosztuje bilet wstępu? Koľko je vstupné?
Ile to kosztuje? Čo to stojí?
Napisy publiczne Verejné nápisy
otwarte / zamknięte otvorené / zatvorené
ciągnąć / pchać ťahať / tlačiť
w lewo / w prawo / prosto vľavo / vpravo / rovno
wolne / zajęte voľné / obsadené
wstęp wzbroniony vstup zakázaný
dla palących / dla niepalących fajčiari / nefajčiari
palenie zabronione zákaz fajčenia
woda do picia pitná voda
miasto / wieś / gród mesto / dedina / hrad
droga / autostrada cesta / diaľnica
rzeka / jezioro rieka / jazero
hotel hotel
centrum miasta centrum mesta
teatr divadlo
muzeum múzeum
katedra katedrála
kościół kostol
pałac palác
zamek zámok
plac, rynek námestie
ratusz radnica
targ, bazar trh
dzielnica handlowa obchodná štvrť
lotnisko letisko
artykuły spożywcze potraviny
kantor wymiany walut zmenáreň
kasa pokladňa
szpital nemocnica
policja polícia
celnica, urząd celny colnica
poczta pošta
dworzec stanica
bilety (kolejowe, autokarowe, lotnicze...) cestovné lísky
przystanek zastávka
biuro informacyjne informačná kancelária
toaleta ( WC ) toaleta ( WC )
mężczyźni muži
kobiety ženy
Zakwaterowanie Ubytovanie
Czy są u Państwa wolne pokoje? Máte nejaké voľné izby?
Przykro mi,wszystko jest zajęte. Ľutujem, máme všetko obsadené.
Chciałbym zarezerwować pokój na nazwisko xxxx Chcel by som si rezervovať izbu na meno xxxx
Chciałbym potwierdzić / odwołać / zmienić rezerwację. Chcel by som potvrdiť / zrušiť / zmeniť rezerváciu.
Czy mogę płacić kartą kredytową? Môžem platiť kreditnou kartou?
Pokój dwuosobowy Dvojposteľová izba
Pokój jednoosobowy Jednoposteľová izba
Pokoje na jedną / dwie noce Izby na jednu / dve noci
Parking Parkovisko
Śniadanie, obiad, kolacja Raňajky, obed, večera
stare / nowe staré / nové
drogie / tanie drahé / lacné
duże / małe veľké / malé
Restauracja Reštaurácia
Czy mają Państwo wolny stół? Máte voľný stôl?
Czy mogę poprosić o jadłospis? Mohli by ste mi prosím doniesť menu?
Chciał(a)bym zamówić xxxx Dal / dala by som si xxxx
Do picia poproszę xxxx. Na pitie by som si dal xxxx.
Na zdrowie! Na zdravie!
Kawa, herbata, mleko Káva, čaj, mlieko
piwo, wino pivo, víno
zupa, dodatki, deser polievka, prílohy, desert
mięso, ryby, warzywa mäso, ryby, zelenina
Czy mogę prosić o rachunek? Môžete mi dať účet, prosím?
W rachunku jest chyba błąd V tom účte je asi chyba
Dobrze / źle Dobré / zlé
Orientacja Orientácia
Czy może mi Pan(Pani) pokazać drogę na mapie? Môžete mi ukázať cestu na mape?
Czy ma Pan(Pani) mapę xxxx? Máte mapu xxxx?
Zbądziłem / Zabłądziłam Zablúdil / zablúdila som
Czy mówi ktoś po angielsku / po niemiecku / xxxx? Hovorí niekto anglicky / nemecky / xxxx?
Nie rozumiem Nerozumiem
Blisko / daleko Blízko / ďaleko
Gdzie jest najbiższa kawiarnia internetowa? Kde je najbližšia internetová kaviareň?
Gdzie jest najbliższy bank? Kde je najbližšia banka?
Chciałbym wymienić pieniądze. Chcel by som si vymeniť nejaké peniaze.
Transport Doprava
Jak się dostanę na dworzec? Ako sa dostanem na stanicu?
Czy jedzie ten pociąg / autobus do xxxx? Ide ten vlak / autobus do xxxx?
Gdzie mam przesiadkę? Kde mám prestúpiť?
Poproszę o bilet do xxxx. Prosil by som si lístok do xxxx.
bilet powrotny spiatočný lístok
miejscówka miestenka
pierwsza klasa prvá trieda
O której godzinie jest odlot samolotu? O koľkej letí lietadlo?
Paszport, dokumenty Pas, doklady
Gdzie jest najbliższy przystanek autobusowy? Kde je najbližšia autobusová zastávka?
Który autobus jedzie do xxxx? Ktorý autobus ide do xxxx?
Proszę mi powiedzieć gdzie mam wysiąść. Povedzte mi prosím, kde mám vystúpiť.
Czy może mi Pan(Pani) zamówić taksówkę? Mohli by ste mi zavolať taxi?
Czy odwiezie mnie Pan na xxxx? Odviezli by ste ma na xxxx?
Proszę się tutaj zatrzymać. Zastavte tu prosím.
Czy jest tutaj wypożyczalnia samochodów? Je tu požičovňa áut?
Chciałbym wypożyczyć samochód na xxxx dni. Chcel by som si požičať auto na xxxx dni.
Ile kosztuje wypożyczenie samochodu? Koľko stojí prenajatie auta?
Gdzie mogę parkować? Kde môžem zaparkovať?
Gdzie jest najbliższa stacja benzynowa? Kde je najbližšia benzínová stanica?
Gdzie jest xxxx? Kde je xxxx?
Proszę zaczekać. Počkajte.
Poczta Pošta
Gdzie jest skrzynka pocztowa? Kde je poštová schránka?
Ile kosztuje znaczek do xxxx? Koľko stojí známka do xxxx?
Proszę o znaczek na list / widokówkę. Známku na list / pohľadnicu, prosím.
Czy mogę od Pana/Pani zadzwonić? Môžem si od Vás zavolať?
Czy ma Pan/Pani książkę telefoniczną? Máte telefónny zoznam?